Agromash

ДИВИДЕНДЛАР СИЁСАТИ НИЗОМИ

ДИВИДЕНДЛАР СИЁСАТИ НИЗОМИ (.pdf) Юқлаб олиш

МАНФААТЛАР КЕЛИШМОВЧИЛИГИДАГИ ҲАРАКАТЛАР ТАРТИБИ НИЗОМИ ҲАҚИДА

МАНФААТЛАР КЕЛИШМОВЧИЛИГИДАГИ ҲАРАКАТЛАР ТАРТИБИ НИЗОМИ ҲАҚИДА (.pdf) Юқлаб олиш

Акциядорлик жамиятининг ижроия органи ҳақидаги низом

«BMKB-AGROMASH» АЖ

акциядорларининг умумий йиғилиши томнидан тасдиқланган
2017 йил ”13” январь
Йиғилиш раиси
_____________ ( _________________ )

имзо                                Ф.И.Ш.             

    
«BMKB-AGROMASH»
АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТИНИНГ ИЖРОИЯ ОРГАНИ ҲАҚИДАГИ НИЗОМ
(ўзгаришлар билан)

I. Умумий қоидалар
1.1. Мазкур низом «BMKB-AGROMASH» АЖ акциядорлик жамиятининг Ижроия органи (Бош директори) мақомини белгилайди ва ишини регламентлаштиради, Бош директорини тайинлаш, унинг хуқуқ ва мажбуриятларини белгилайди. Акциядорларнинг умумий йиғилиши қарорига кўра ижроия органининг ваколатлари шартнома бўйича, жумладан кўрик танлови асосида, тижорат ташкилоти (ташкилот бошқарувчиси) ёки якка тартибдаги тадбиркорга (бошқарувчи) берилиши мумкин. Шартнома шартлари Кузатув кенгаши томонидан белгиланади.
1.2. Низом Ўзбекистон Республикасининг “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг хуқуқларини ҳимоя қилиш” Қонуни ва «BMKB-AGROMASH»
АЖ уставига мувофиқ ишлаб чиқилган.

II. Акциядорлик жамиятининг Ижроия органининг тузилиш тартиби

2.1. Жамиятнинг жорий фаолиятини бошқариш Ижроия органнинг якка ўзи, Бош директор томонидан амалга оширилади. Бош директор тасдиқланган бизнес-режа, маъмурий-хўжалик харажатлари сметаси доирасида ижроия аппаратини шакллантиради.
2.2. Акциядорлик жамиятининг Ижроия органи раҳбари жамиятнинг кузатув кенгаши томонидан тайинланади.
Кузатув кенгаши қарорига мувофиқ Бош директор кўрик танлови асосида чет эллик менеджерларнинг қатнашувида ҳам тайинланиши мумкин.
2.3. Бош директор номзоди кўриб чиқилиши ва тасдиқланишида қатнашаётганларнинг кўпчилик овози билан Кузатув кенгаши томонидан қарор қабул қилинади.
2.4. Бош директор лавозимига номзод кузатув кенгаши аъзоларига унинг таржимаи ҳолида жиноий жавобгарликка, маъмурий ва бошқа турдаги жавобгарликларга тортилганлиги мавжудлиги ҳақида маълум қилиши керак.
Кузатув кенгаши раиси Бош директор лавозимига номзодни таклиф қилиб, Бош директор лавозимида ишлашга розилигини билдирувчи номзод томонидан ёзилган ариза билан шахсан тасдиқланган Шартноманинг тузилиш шартлари, бошқарув фаолияти учун белгиланган мукофот хажми ҳақида маълумот беради.
2.5. Бош директор бўлиб акциядор ёки жамия фаолияти билан яқиндан таниш бўлган мутахассис, яъни учинчи шахс ҳам бўлиши мумкин.
2.6. Кузатув кенгаши томонидан Ижроия органининг таклиф қилинган раҳбари номзоди тасдиқланганидан кейин у билан Бош директори лавозими вазифаларини бажариши бўйича Шартнома тузилади.
Бош директор билан шартнома бир йил муддатга унинг ваколатларини ҳар йили чўзиш ёки тўхтатиш қарори қабул қилиниши мумкинлиги билан тузилади.
Шартнома жамият номидан кузатув кенгаши раиси томонидан ёки кузатув кенгаши томнидан ваколатланган шахс томонидан имзоланади. Бош директор билан тузилаётган шартномада жамият фаолиятининг самародорлигини оширишдаги унинг мажбуриятлари ва унинг акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши олдидаги жамиятнинг йиллик бизнес-режасининг бажарилиши бўйича ҳисоботларининг даврийлиги кўзда тутилган бўлиши керак.
2.7. Акциядорлик жамиятнинг Бош директори акциядорлик жамиятнинг уставини, ҳамда Шартнома шартларини бузганлиги учун, у билан тузилган Шартнома бекор қилиниб, эгаллаб турган лавозимидан бўшатилиши мумкин. Жамиятнинг Бош директори билан тузилган Шартнома бекор қилиниб, эгаллаб турган лавозимидан бўшатилиши ҳақидаги қарор қатнашаётган аъзоларнинг кўпчилик овози билан кузатув кенгаши томонидан қабул қилинади.
2.8. Бош директор томонидан қўпол хатоларга йўл қўйилгани тақдирда ёки жамиятнинг йиллик бизнес-режасининг тасдиқланган кўрсаткичларини бажарилиши тўхтаб қолишига олиб келган ҳолларда жамиятнинг кузатув кенгаши Бош директор билан тузилган битимни муддатидан илгари тугатишига хақлидир.
2.9. Жамиятнинг Бош директор билан тузилган битимнинг муддатидан илгари тугаши унинг соғлиги сабабли ўз ҳоҳишига кўра ишдан бушаши билан боғлиқ бўлган ҳолларда унинг ваколатларини вақтинчалик то кузатув кенгаши қарори билан директор тайинланишига қадар унинг ўринбосари бажариб туради.

III. Акциядорлик жамиятининг Ижроия органи ваколатлари
3.1. Бош директор жамият фаолиятига тааллуқли бўлган барча саволларни мустақил ҳал қилади, фақат умумий йиғилиш ва кузатув кенгаши ваколатларига тегишли бўлган саволлар бундан мустасно. Унга Жамият устави, умумий йиғилиш қарорлари ва унинг билан тузилган меҳнат шартномаси доирасида белгиланган чегараларда жамиятнинг мол-мулки ва маблағларини бошқариш хуқуқи берилган.
3.2. Жамиятнинг Бош директори ваколатларига жамиятнинг жорий фаолияти билан боғлиқ бўлган барча бошқариш саволлари киради, фақат умумий йиғилиш ва кузатув кенгаши ваколатларига тегишли бўлган саволлар бундан мустасно.
3.3. Жамиятнинг Бош директори акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгашининг қарорларини бажаришини ташкиллаштиради, жамиятни бошқариш бўйича маъмурий – бошқарув фаолиятни амалга оширади, ички тартиб қоидаларини белгилайди ва тасдиқлайди, жамиятни кадрларга нисбатан бўлган эҳтиёжини таъминлайди.
3.4. Жамият Бош директорини моддий рағбатлантириш Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши қарорига асосан жамият фаолияти самарадорлигига қараб амалга оширилади.
Жамият Бош директорини мукофатлаш миқдори жамият фаолиятининг самарадорлигига тўғридан-тўғри боғлиқ бўлиб, шартнома билан белгиланиши керак.
3.5. Жамият Бош директори судда ва давлат органлари, юридик ва жисмоний шахслар ўртасидаги муносабатларда жамият номидан вакил бўлиши мумкин. Фуқаролар, юридик шахслар, давлат органлари ва мансабдор шахслар ўз ҳаракатлари билан жамият хуқуқларини бузилишига олиб келишганларида у судда ёки давлат арбитражида ўрнатилган тартибда жамият хуқуқларини талашишга хуқуқлидир.
3.6. Жамиятнинг Бош директори ваколатларига яна қўшимча акцияларни чиқариш қарори қабул қилинса, эмиссия проспектларини ишлаб чиқиш ҳам киради.
Жамиятнинг Бош директори акцияларни акциядорлар ўртасида тақсимланишини, жамият акцияларининг бозорини, умуман олганда қимматли қоғозлар бозори аҳволини таҳлил қилиши керак, Кузатув кенгаши мажлисларида янги қимматли қоғозларни чиқариш бўйича ўз таклифларини киритиши керак. Зарур тартибда акциядорлар таркибига жамият бошқарувида, рақобатдош маҳсулот чиқаришда ва уни ташқи бозорга экспорт қилишни таъминлашда қатнашадиган стратегик чет эллик сармоядорларни (қонунчиликда ўрнатилган ҳоллардан ташқари) жалб қилиши керак.
3.7. Жамиятнинг Бош директори хўжалик фаолиятини олиб боришида ҳам давлат муассасалари ва корхоналари билан, ҳам бошқа юридик ва жисмоний шахслари билан шатрнома ва битимлар тузади.
3.8. Жамиятнинг Бош директори жамиятни бошқариш бўйича маъмурий-бошқарув фаолиятини амалга оширади, ички тартиб қоидаларини белгилайди ва тасдиқлайди. Жамиятнинг Бош директори вазифаларига жамиятни кадрлар билан таъминлаш ҳам киради.
3.9. Жамиятнинг Бош директори ишлаб чиқилган бизнес-режа доирасида Кузатув кенгаши томонидан ҳар йили тасдиқланадиган смета бўйича харажатларни амалга оширади.
3.10. Жамиятнинг Бош директори қуйидагалар хақлидир:
-жамият номидан ишончномасиз иш олиб бориш, бошқа ташкилот ва органлар билан ўзаро муносабатларни амалга оширишда жамият манфаатларни билдириши;
-пул маблағларини сақлаш ва барча турдаги ҳисоб-китобларни, жамиятнинг кредит ва касса операцияларини амалга ошириш учун банкларда ҳисоб-китоб рақамлари ва варақларини очиш;
-фақат акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши ваколатлари тегишли бўлган битимларни тузишдан ташқари, битимлар тузиши;
-шартнома ва контрактлар, жумладан меҳнат шартномаларини тузиши;
-ишончномалар бериши, бошқа идоралар билан ёзишмалар юритиши;
-Жамият ходимларининг штат жадвалини тасдиқлаш, ишчилар билан меҳнат шартномаларини тузиши ва бекор қилиши;
-жамият номидан жамоавий музокараларда чиқиши ва меҳнат жамоаси билан жамоавий шартнома тузиш;
-ўзининг ваколатларига тегишли бўлган саволлар бўйича жамиятнинг барча ходимлари бажариши шарт бўлган буйруқлар чиқариши ва кўрсатмалар бериши;
-кузатув кенгаши билан келишган ҳолда жамият ходимларини рағбатлантириши;
-жамият ходимларидан ички тартиб қоидаларига, жамиятда амал қилинаётган бошқа қоида ва низомларга, меҳнат шартномаси шартларига риоя қилишни талаб қилиши. Ходимлар меҳнат интизомини бузганлари тақдирда, қоидабузарларга нисбатан интизомий жавобгарлик чораларини кўриши;
-жамият ходими билан меҳнат шартномасини тузганида унинг учун жамиятнинг хизмат ва тижорат сирини ташкил қиладиган маълумотларнинг хажми ва таркибини белгилаш;
3.11. Жамиятнинг Бош директорининг мажбуриятлари:
• ўз ваколатлари доирасида жамиятнинг самарали ва барқарор ишлаши учун жамиятнинг жорий фаолиятини бошқариш, фақат акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши ваколатлари тегишли бўлган саволлар бундан мустасно;
• акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгашининг қарорларини бажаришни ташкиллаштириши;
• таъсис хужжатларида кўрсатилган муддатларда акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши эътиборига йиллик бизнес-режанинг бажариши бўйича ҳар чоракдаги ҳисоботларни, ҳамда ўзининг ваколатларига тааллуқли бўлган ишларнинг ҳволи бўйича маърузаларни тақдим қилиши;
• жамият ривожланиши бизнас-режаси ва дастурларни ишлаб чиқишни бошқариш, уларнинг бажарилишини ташкиллаштириш ва назорат қилиш. Акциядорларнинг умумий йиғилиши томонидан тасдиқланган узоқ муддатли стратегия асосидаги ўрта муддатли бизнес-режа (5 йилгача муддатга) ва кузатув кенгаши эътиборига қисқа муддатли (ҳар йиллик) тасдиқлаш (маъқуллаш) учун тақдим қилиши;
• жамиятнинг шартномавий мажбуриятлари бажарилишини таъминлаш;
• ишлаб чиқариш ва ижтимой соҳа ривожланиши учун зарур бўлган хажмда фойда олишни таъминлаш;
• жамият фаолиятида қонунчиликка риоя қилинишини таъминлаб бориши;
• жамиятда бухгалтерия ҳисоботлари ва ҳисоб-китобларининг зарур бўлган ҳолда бўлиши ва тўғри тузилишини ташкиллаштиришни, тегишли органларга ҳар йилги ҳисоботлар ва бошқа молиявий ҳисоботларни ўз вақтида тақдим қилишни, акциядорлар, кредиторлар ва бошқа маълумот олувчиларга жамият фаолияти тўғрисидаги маълумотни юборилишини таъминлаши. Қоунчилик томонидан белгиланган миқдор ва тартибда солиқларни ўз вақтида тўлашни таъминлаши;
• жамият тафтиш комиссияси ёки жамият аудитори талабига кўра жамият молиявий-хўжалик фаолияти бўйича хужжатларни сўзсиз тақдим қилиши;
• тегишли органларга давлат статистик ҳисоботларини ўз вақтида ва тўла тақдим қилинишини таъминлаш;
• жамиятнинг ишлаб чиқариш бирликлари, цехлар ва бошқа таркибий бўлинмаларининг ишлари ва самарали ўзаро бирга ишлашини назорат қилиш;
• агар унинг ваколати доирасига учинчи шахсга сир ҳисобланадаган маълумотларни етказиш кирмаса, у ҳолда жамият сирини ташкил қиладиган маълумотни сир сақлаши. Кузатув кенгаши томонидан жамият учун сир ҳисобланадиган маълумотлар рўйхати белгиланади.
• жамият ходимлари томонидан хизмат ёки тижорат сири ҳисобланадиган маълумотни сир сақлашини таъминлаши;
• жамият номидан хужжатларни имзолаши;
• жамиятни малакали мутахассислар билан таъминланиши бўйича, жамият ходимларининг билимлари, малакалари, тажрибаси ва имкониятларидан энг самарали фойдаланиш бўйича, жамиятнинг мансабдор шахслари ўқув курслари, семинар ва бошқа тадбирларда қатнашишлари орқали уларнинг малакаларини ошириш, меҳнат ва технологик интизомни сақлашни таъминлаш, жамият ишчиларига нисбатан ижтимой кафолат ва меҳнатни мухофаза қилиш қоидаларига риоя қилиш чораларини кўриши;
• жамоавий музокараларда иш берувчининг вакили қатнашишини таъминлаши. Иш берувчи сифатида жамоавий шарномалар ва келишувлар тузилишида чиқиши. Жамоавий шартнома бўйича мажбуриятларини бажариши;
• Кузатув кенгаши билан узоқ муддалтли хизмат сафарлари ва меҳнат таътили вақтларини келишиши. Кузатув кенгашини у йўқлигида унинг вазифаларни вақтинча бажарувчи шахс ҳақида маълумот бериши;
• акциядорларнинг амалдаги қонунчилик томонидан кўзда тутилган ахборотларни олишларида уларнинг барча хуқуқларига риоя қилинишини таъминлаши, акциядорларнинг умумий йиғилишларида қатнашиши, уларга дивидендлар саналиши ва тўланишини таъминлаши;
• унинг ваколатлари амалга оширилиши билан боғлиқ бўлган бошқа вазифаларни бажариши.
3.12. Жамиятнинг Бош директори томонидан ўз вазифаларини бажармаслик ёки керакли даражада бажармаслиги ёки ўз хуқуқларидан фойдаланмаслиги жамият ташаббуси билан у билан тузилган шартнома муддатидан илгари бекор қилинишига асос бўлади.
3.13. Жамиятнинг Бош директори унинг айбли ҳаракатлари билан (ёки ҳаракат қилмаганлиги учун) жамиятга келтирилган зарар учун Ўзбекистон Республикаси Меҳнат Кодекси ва бошқа қонунчилик актларида кўзда тутилган тартибда жавобгардир. Табиий ишлаб чиқариш-хўжалик тавакалчилиги билан содир бўлган зарар қопланиши керак эмас деб ҳисобланади.
3.14. Жамиятнинг Бош директори бошқа интизомий қоидабузарликлари учун Ўзбекистон Республикасининг меҳнат қонунчилиги бўйича жавобгар бўлади. Жавобгарликка тортилиш кузатув кенгаши томонидан амалга оширилади.
3.15. Жамиятнинг Бош директорининг мажбуриятларига акциядорларнинг умумий йиғилишини ташкиллаштириш ва акциядорларни жамиятда ички меъёрий хужжатларга кўра олиб борилаётган ишлар ҳақида хабардор қилиш киради.
3.16. Жамиятнинг Бош директорининг аниқ хуқуқ ва мажбуриятлари у билан тузиладиган Шартномада айтиб ўтилади.
Шартномани бекор қилиниши томонларнинг келишувига кўра амалга оширилади ёки Шартномада айтиб ўтилган шартларни иккинчи томон бузган тақдирда биринчи томон бир томонлама тартибда ёки соғлигининг аҳволига кўра бекор қилинади.

IV. Акциядорлик Жамияти Бош директорининг ишлаш тартиби
4.1. Жамиятнинг Бош директори жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгашига ҳисобдордир ва уларнинг қарорлари бажарилишини ташкиллаштиради. Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши қарорлари директор учун мажбурийдир.
4.2. Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши қуйидаги хуқуқларга эга:
- Жамиятнинг Бош директоридан ўз иши бўйича ҳисобот ва жамият фаолиятига итааллуқли бўлган барча хужжатларни талаб қилиши;
- директорга алоҳида ҳолларда уставга зид бўлмаган қўшимча хуқуқларни бериши.
4.3. Жамият Бош директорининг акциядорларнинг умумий йиғилиши қарорларини бажариши бўйича фаолиятини назорат қилиш кузатув кенгаши томонидан амалга оширилади.
4.4. Тафтиш комиссияси Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгашининг топшириғига кўра ёки ўз ташаббусига кўра ёки жамият оддий акцияларининг ҳаммаси бўлиб 5 фоизи эгалари бўлган акциядорларнинг талабларига кўра Ижроия органнинг молиявий-хўжалик фаолиятини текширувини олиб боради.
4.5. Жамиятнинг Бош директори Ижроия органнинг, жамиятнинг нуқтаи назарини Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгашида ифода этади ва ҳимоя қилади.
4.6. Бош директор ҳар бир ўтган йил бўйича акциядорларнинг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши кўриб чиқиши ва тасдиқлаши учун жамиятнинг олиб борган операциялари ва бухгалтерия баланси бўйича батафсил ҳисобот тақдим этади. Ҳисобот ўз ичига қуйидаги моддаларни олиши керак:
-устав фондининг ҳолати, бунда пассивдаги захира фонд ҳисобидан, ҳамда акцияларни сотиб олиш учун тўланган нақд пул билан тўланган қисмларини алоҳида акс эттирилиши керак;
-ҳисобот давридаги умумий кирим ва чиқим;
-жамият хизматчилари ишига тўлов харажатлари ва бошқарув бўйича бошқа харажатлар ҳисоби;
-жамиятнинг амалда бор бўлган мол-мулки ва унга тегишли бўлган захиралар ҳисоби;
-жамиятнинг қарзлари ва жамиятга бўлган қарздорликлар ҳисоби;
-даромад ва камоматлар ҳисоби;
-соф фойданинг ҳисоби ва уни тахминий тақсимлаш.
Ижроия орган кузатув кенгаши ва тафтиш комиссияси томонидан тайинланган мухтор аудитори тузган баланснинг хаққонийлигини таъминлайди.
4.7. Жамиятнинг Бош директори аффилланган шихслар рўйхати, ҳамда аффилланган шахслар билан тузилган битимлар ҳақидаги маълумот киритилган ҳисоботни акциядорларни умумий йиғилиши ўтказилганидан кейин ўн кун давомида чоп этилишини таъминлайди. Шунингдек, МСФО ва халқаро аудит стандартлари асосида қонунчилик томонидан ўрнатилган муддатда ҳар йилги молиявий ҳисобот ҳам чоп этилади.
4.8. Ижроия орган Жамият сайтида ва бошқа, қонунчиликда кўзда тутилган манбаларда ошкор бўлиши шарт бўлган маълумотларни инглиз, рус ва акциядорлар ва манфаатдор томонлар, жумладан, чет эл сармоядорларига қулай бўлган тилга таржима қилиниб, чоп этилишини таъминлайди.
4.9. Соф фойданинг кўзда тутилаётган тақсимланишини асослаш, дивидендлар миқдори, уларнинг Жамиятда қабул қилинган дивидендлар сиёсатига мувофиқлиги, шунингдек, заруриятга кўра, соф фойданинг маълум бир қисми жамиятнинг ривожланиш эҳтиёжларини қоплаш учун йўналтирилиши тушунтирилиб, иқтисодий асосланиши чоп этилади.
4.10. Жамият сайтида ижроия органи ва унинг фаолияти самарадорлигини баҳолаш, жамиятнинг акциядорлик капитали (20 фоиздан юқори улушли акциядорлар) тузилмаси ҳақидаги маълумотлар чоп этилади.
4.11. Ижроия орган жамият томонидан қабул қилинган ҳар бир ривожланиш режасида белгиланган мақсадларга эришиш мониторингини амалга ошириш имконини берувчи керакли сон ва сифат меъзонларнинг жорий этилишини таъминлайди. Жамиятнинг бизнес-таваккалчилиг ва ижроия органининг маъсулияти суғурталанади. 4.12. Жамиятнинг Бош директори чет эл бошқарув услублари амалияётида муваффқиятли синовдан ўтган, жумладан ISO, SWOT, GAP тахлили ёки бошқа ёндашувлар, махсус дастурий маҳсулотлар ва бошқ. қўллашга имкон яратиб беради.
4.13. Жамият акцииядорлар таркибига мажбурий тартибда (қонунчиликда ўрнатилган ҳоллардан ташқари) жамиятни бошқаришда, рақобатбардош маҳсулотларни чиқаришда ва уларни ташқи бозорга экспорт қилишида қатнашадиган стратегик чет эллик сармоядорларни жалб қилади.

V. Акциядорлик Жамияти Бош директорининг маъсулияти
5.1. Жамиятнинг Бош директори ўз вазифаларини устав низомлари, Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши қарорлари асосида бажаради. Шартномада кўрсатилган вазифаларини бажармаган ёки зарур даражада бажармагани учун, ноқонуний фармойишлар бергани учун, ваколатлари чегарасидан чиқиб кетгани учун, устав қоидаларини бузганлиги ва Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши ва кузатув кенгаши қарорларини бажармаганлиги учун директор Жамият акциядорларининг умумий йиғилиши олдида шахсан жавоб беради.
Жамиятнинг Бош директори Ўзбекистон Республикасида амал қилинувчи қонунчиликка мувофиқ жиноий жавобгарликка ҳам тортилиши мумкин.
5.2. Жамиятнинг Бош директори битимда молиявий манфаатдор томон бўлса, агар мазкур битимнинг бир томони сифатида жамият қатнашаётган бўлса, қарор қабул қилгунга қадар у ўзининг манфаатдорлиги ҳақида кузатув кенгашига хабар қилиши керак.
5.3. Жамиятнинг Бош директори унга хизмат юзасидан берилган хуқуқдан улар билан меҳнат муносабатларида бўлган юридик ва жисмоний шахсларнинг мақсади ва манфаати учун фойдаланмаслиги керак.
5.4. Жамиятнинг Бош директори жамият мол-мулкидан фойдаланишда ўз шахсий манфаатларини кўзлайдиган ҳаракатларга йўл қўймаслиги керак.
5.5. Жамиятнинг Бош директори директор сифатида юритадиган фаолияти давомида жамият билан рақобатчилик муносабатларида бўлиши мумкин бўлган ёки маҳсулотни сотишда ва акциядорлик жамиятига хизматлар кўрсатишда қийинчилик туғдирадиган корхона очиши ёки шундай корхона очилишида қатнашишга хақли эмас. Бош директор лавозимга тайинланаётган вақтда шунга ўхшаш корхоналардаги фаолиятини тўхтатиши керак ва бундай тўхтатилиш ҳақида жамият кузатув кенгашини хабардор қилиши керак. Мазкур шартнинг бажарилмаслиги Бош директор билан тузилган меҳнат Шартномасини бекор қилинишига асос бўлади.
Жамиятнинг мансабдор шахслари бошқа жамиятнинг бошқарув ва назорат органларида жамият кузатув кенгашининг рухсатисиз қатнашиши йўл қўйилмайди.
5.6. Жамиятнинг жойлаштирилган оддий акцияларининг ҳаммаси бўлиб камида бир фоизига эга бўлган акциядори (акциядорлари) Бош директор устидан жамиятга келтирган зарарларини қоплаш бўйича даъво аризаси билан судга мурожаат қилишлари мумкин.
5.7. Жамиятга зарар келтирган қарорга овоз беришда қатнашмаган ёки қарорга қарши овоз берган Жамиятнинг кузатув кенгаши ва ижроия органи аъзолари жавобгар эмасдирлар. Аффилланган шахс билан битим тузган ва мазкур битим бўйича келиб чиққан хулоса ва якунларининг хаққонийлиги бўйича жавобгар бўлган шахслар учун ўрнатилган ҳоллар бундан мустасно.
Жамиятнинг суд томонидан айби исботланган аффилланган шахси жамиятга келтирган зарарни, аффилланган шахс билан тузилган битимни ва даъвони судда кўриб чиқиш учун кетган харажатларини қоплаши шарт.

ТАФТИШ КОМИССИЯСИ ҲАҚИДА НИЗОМ

ТАФТИШ КОМИССИЯСИНИНГ НИЗОМИ
«BMKB-AGROMASH» АЖ
акциядорларининг умумий йиғилиши томнидан тасдиқланган
2017 йил ”13” ЯНВАРЬ
Йиғилиш раиси
_____________ ( _________________ )

имзо                            Ф.И.Ш.             

«BMKB-AGROMASH» АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТИНИНГ ТАФТИШ КОМИССИЯСИ ҲАҚИДА НИЗОМ

Мазкур Низом амалдаги қонунчилик ва «BMKB-AGROMASH» АЖ устави асосида ишлаб чиқилган.
Низом тафтиш комиссиясининг мақоми, таркиби, вазифалари, ваколатлари, ишлаш тартиби ва Жамиятнинг бошқа бошқарув органлари билан ўзаро ҳаракатларини белгилайди.

1. Тафтиш комиссиясининг хуқуқий мақоми

1.1. Тафтиш комиссияси «BMKB-AGROMASH» АЖ фаолияти, Жамият балансидаги унинг бўлинмалари, хизматлари, филиаллари ва ваколатхоналари фаолияти устидан ички молиявий-хўжалик ва хуқуқий назоратини амалага оширувчи Органдир.
1.2. Тафтиш комиссияси жамият Кузатув кенгаши ва ижроия органининг фаолиятини назорат қилади, лекин уларнинг қарорларини бекор қилишга хақли эмас.
1.3. Тафтиш комиссияси ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги, «BMKB-AGROMASH» АЖ устави, мазкур Низом ва «BMKB-AGROMASH» АЖнинг акциядорлар йиғилиши қабул қиладиган ва тафтиш комиссияси ва унинг аъзолари фаолиятига тегишли бўлган бошқа хужжатларига амал қилади.
2. Тафтиш комиссиясининг таркиби
2.1. Тафтиш комиссияси акциядорларнинг йиғилиши томонидан сайланади. Тафтиш комиссияси аъзолигига овоз бериш ҳар бир номзод учун алоҳида овоз бериш йўли олиб борилади. Тафтиш комиссияси аъзолигига аниқ бир шахсни киритиш қарори акциядорларнинг умумий йиғилишида қатнашаётган акциядорларнинг кўпчилик оддий овозлари билан қабул қилинади.
Тафтиш комиссияси аъзоси сифатида жамиятнинг овоз берувчи акцияларига эга бўлган акциядор ёки унинг мухтор вакили бўлиши мумкин.
2.2. Тафтиш комиссияси таркибига 3 киши киради. Тафтиш комиссияси 1 йил муддатга сайланади.
Айнан битта жамиятнинг Тафтиш комиссияси аъзолигига айнан бир шахс уч мартадан ортиқ кетма-кет сайланиши мумикн эмас.
2.3. Йиғилишда Тафтиш комиссияси аъзолигига номзод сифатида қуйидаги шахслар таклиф қилиниши мумкин:
- ваколат муддати тугаган Тафтиш комиссиясининг аъзоси;
- акциядорлар томонидан таклиф қилинган шахслар.
2.4. Жамият акциядорларнинг умумий йиғилиши Тафтиш комиссияси аъзосини агар у ўз зиммасига юкланган вазифаларини бажармаган ёки ўз хуқуқларини суъистеъмол қилган ҳолларда унинг ваколатлари муддати тугашидан илгари чақириб олишга хуқуқлидир. Қарор акциядорларнинг умумий йиғилишида қатнашаётган акциядорларнинг кўпчилик оддий овозлари билан қабул қилинади.
Агар ўз ваколатлари амал қилиниши муддати давомида Тафтиш комиссияси аъзоси ўз вазифаларини бажаришни тўхтатса, яқин орада ўтказилиши кўзда тутилаётган акциядорларнинг умумий йиғилишида унинг ўрнига бошқа аъзо сайланади.
2.5. Жамият Тафтиш комиссияси аъзолари бир вақтнинг ўзида жамият кузатув кенгаши аъзоси бўла олмайди, жамият бошқаруви билан боғлиқ бўлган бошқа лавозимларда ишлай олмайди ҳамда Тафтиш комиссияси аъзоси фаолиятини Жамиятга ёлланган ходим сифатидаги меҳнат фаолияти билан қўшиб олиб бора олмайди.
2.6. Тафтиш комиссияси аъзолари акциядорларнинг умумий йиғилиши томонидан тасдиқланган миқдор ва тартибда ўз вазифаларини бажаргани учун мукофот ва бадал олиши мумкин.

3. Тафтиш комиссиясининг вазифалари

3.1. Тафтиш комиссияси ўзи томнидан тасдиқланган режа асосида камида бир йилда бир марта ёки режадан ташқари – келиб тушган талабга кўра жамиятнинг молиявий-хўжалик фаолияти тафтиш қилиш ишларини ва жорий хужжатларни мунтазам текширувини амалга оширади.
Текширувлар акциядорлар йиғилиши, кузатув кенгаши, овоз берувчи акцияларнинг ҳаммаси бўлиб 5 фоизидан кам бўлмаган акциялар эгалари топшириқлари, шунингдек комиссиянинг ўз ташаббусига кўра олиб борилади.
3.2. Тафтиш комиссияси йиллик режага оид тафтишни олиб боришга солиқ органларига йиллик баланс ҳисоботи топширилганидан сўнг киришади. Бунда пул маблағлари ва жамият мол-мулкининг, жамиятнинг жами иш олиб бориш ҳолати текширилади.
3.3. Жамиятнинг молиявий-хўжалик фаолияти тафтиш қилиш якунлари бўйича Тафтиш комиссияси хулоса тузади ва унда қуйидагилар ўз аксини топган бўлиши керак бўлади:
жамиятнинг ҳисоботлари ва бошқа молимявий хужжатларидаги маълумотларининг ҳаққонийлиги баҳоси;
бухгалтерия ҳисоб-китоби юритилиш тартибида ва молиявий ҳисоботни тақдим қилишда, ҳамда молиявий-хўжалик фаолияти фаолиятини амалга оширишда йўл қўйиладиган хатолар.
3.4. Тафтиш комиссияси кузатув кенгаши мажлисларига аффилланган шахслар билан тузилган битимлар ёки йирик битимлар мавжудлиги, шунингдек бундай битимлар тузишда қонунчилик ва жамиятнинг ички хужжатлари талабларига риоя қилиниши бўйича хулосани олиб чиқади.
Тафтиш комиссиясининг аффилланган шахслар билан тузилган битимлар ёки йирик битимлар мавжудлиги ҳақидаги маълумоти акциядорларнинг йиллик умумий йиғилишида эшитиб чиқилади.
3.5. Тафтиш комиссияси ҳисоботлари ёзма ҳисоботлар, маъруза-хат ва маълумотлар шаклида тақдим қилинади. Кузатув кенгаши Тафтиш комиссиясининг хулосасини Тафтиш комиссияси томонидан киритилган аниқликлар билан бирга Умумий йиғилиш эътиборига ҳавола қилади.
3.6. Тафтиш комиссияси ўз вазифаларини бажариш даврида қуйидаги иш турларини амалга оширади:
• жамиятнинг молиявий хужжатларини текшириш, мол-мулкни хатлаш, кўрсатиб ўтилган хужжатларни бухгалтерия бирламчи ҳисоб-китоб маълумотлари билан солиштириш
• жамият номидан тузилган шартномалар, битимлар, олди-сотди, ҳисоб-китоб ва бошқа операцияларнинг, контрагентлар билан олиб борилган ҳисоб-китобларнинг хаққонийлигини текшириш;
• бухгалтерия ва статистик ҳисоб-китобларнинг мавжуд бўлган меъёрий низомларга мувофиқлигини таҳлил қилиш;
• молиявий-хўжалик ва ишлаб чиқариш фаолиятида ўрнатилган меъёрлар, қоидалар, ГОСТлар, ТШ ва бошқ.аларга риоя қилишни текширида;
• Жамиятнинг молиявий аҳволини, унинг тўлов имконияти борлиги, активларнинг ликвидлиги, ўз маблағлари ва гаровга олган маблағларининг ўзаро нисбатини таҳлил қилиш, корхонанинг иқтисодий аҳволини яхшилаш захираларини аниқлаш ва Жамиятнинг бошқарув органлари учун тавсияларни тайёрлаш;
• маҳсулот ва хизматларни етказиб берувчиларнинг тўловларни, бюджетга тўловларни, дивидендларни ҳисоблаш ва тўлаш, облигациялар бўйича фоизларни тўлаш, бошқа мажбуриятларни қоплашни ўз вақтида ва тўғри ўтказилишини текшириш;
• Жамият балансининг, солиқ инспекцияси, статистик органлар, давлат бошқарув органларига топшириладиган ҳисоб-китоб хужжатларини тўғри тузилганлигини текшириш;
• Кузатув кенгаши ва ижроия органи томонидан қабул қилинган қарорларнинг қонуний хуқуққа эгалигини, уларнинг жамият устави ва акциядорларнинг умумий йиғилиши қарорларига мувофиқ эканлигини текшириш;

4. Тафтиш комиссиясининг хуқуқ ва ваколатлари

4.1. Тафтиш комиссияси ўз вазифаларини рисоладагидек бажариши учун қуйидаги хуқуқларга эга:
• жамиятни бошқарув органларидан, унинг бўлинмалари ва хизматларидан, мансабдор шахслардан тафтиш комиссияси талаб қилиб олган ва ўз фаолиятини амалга ошириш учун керак бўлган материалларни олиш ва уларни ўрганиб чиқиш тафтиш комиссиясининг вазифаси ва ваколатларига киради.
Кўрсатилган хужжатлар ва материаллар тафтиш комиссиясига ёзма талабномадан кейин уч кун давомида тақдим қилинади.
• ваколатли шахслардан Жамиятнинг ишлаб чиқариш-хўжалик, моливий, хуқуқий фаолиятида Жамият манфаатларига путур етказадиган қоидабузарликлар аниқланганида Кузатув кенгаши мажлиси, акциядорларнинг умумий йиғилишини чақиришни талаб қилиши, Жамиятнинг мазкур бошқарув органлари ваколатларига тегишли бўлган саволлар бўйича қарорлар қабул қилишини талаб қилиши;
• Жамиятнинг ишлаб чиқариш-хўжалик, моливий, хуқуқий фаолиятида Жамият манфаатларига путур етказадиган қоидабузарликлар аниқланганида акциядорларнинг навбатдан ташқари йиғилишини чақириш;
• Жамият ходими, шу жумладан барча мансабдор шахслардан тафтиш комиссияси ваколатига тегишли бўлган саволлар бўйича шахсан жавоб беришини талаб қилиш;
• жамиятни бошқарув органларидан, унинг бўлинмалари ва хизматлари олдига улар томонидан жамият томонидан қабул қилинган қоидалар, низомлар ва йўриқномаларга нисбатан қоидабузарлик ҳолатлари содир этилган бўлса, жамият ходимлари, шу жумладан мансабдор шахслари жавобгарлиги ҳақида савол қўйиш.

5. Тафтиш комиссияси ва унинг аъзоларининг мажбуриятлари

5.1. Текширувлар олиб борилганида Тафтиш комиссияси аъзолари текширувга оид барча хужжатлар ва материалларни ўрганиб чиқишлари керак. Тафтиш комиссияси аъзолари текширув натижаларига кўра нотўғри хулоса чиқарган ҳолларида уларга нисбатан жавобгарлик чегараси акциядорларнинг умумий йиғилиши томонидан аниқланади.
5.2. Тафтиш комиссияси аъзоси унга берилган ваколатлар таъсири муддати даврида у ўз вазифаларини бажаришдан тўхтаса, тафтиш комиссиясида ишини тўхтатишдан бир ой олдин кузатув кенгашига хабар бериши керак.
5.3. Тафтиш комиссиясининг мажбуриятлари:
• жамиятни бошқарув органлари мажлисларида акциядорларнинг умумий йиғилиши, Кузатув кенгаши, ижроия органи эътиборига амалга оширилган тафтиш ва текширувлар натижаларини ёзма ҳисобот, маъруза хати, маълумонлар кўринишида ўз вақтида ҳавола қилиши керак;
• ўз вазифаларини бажаришлари даврида тафтиш комиссияси аъзоларига очиқ бўлган тижорат сирига риоя қилиши, конфеденциал маълумотларни ошкор қилмаслиги;
• мансабдор шахслар ўз ваколатларини суъистеъмол қилиш оқибатида жамият манфаатларига путур етказиш хавфи туғилишига олиб келган ҳолларда ваколатли органлардан акциядорларнинг навбатдан ташқари йиғилишини чақиришни талаб қилиши;

6. Тафтиш комиссиясининг мажлислари

6.1. Тафтиш комиссияси ўз мажлисларида барча саволларни ҳал қиладилар. Тафтиш комиссияси мажлислари тасдиқланган режа бўйича олиб борилади, шунингдек текширув бошланишидан аввал ёки текширишлар натижаси бўйича олиб борилади. Тафтиш комиссияси аъзоси Тафтиш комиссияси томонидан зудлик билан ҳал қилишни талаб қиладиган қоидабузарлик аниқланган ҳолларда комиссиянинг тезкор йиғилишини чақирилишини талаб қилиши мумкин.
6.2. Тафтиш комиссияси мажлислари агар мажлисда унинг аъзоларининг 50 фоизи қатнашган бўлса, қонуний хуқуққа эга бўлади.
6.3. Комиссиянинг ҳар бир аъзоси битта овозга эга. Тафтиш комиссиясининг далолатнома ва хулосалари мажлисда қатнашувчиларнинг оддий кўпчилик овози билан тасдиқланади. Овозлар тенг бўлган тақдирда ҳал қилувчи овоз Тафтиш комиссияси раисининг овози ҳисобланади.
Тафтиш комиссиясининг аъзолари комиссия қабул қилган қарорга нисбатан норизо бўлишган тақдирда, мажлис баённомасида алоҳида фикр билдириб, акциядорларнинг умумий йиғилиши, Кузатув кенгаши, ижроия органи эътиборига ҳавола қилишга хуқуқлидир.
6.4. Тафтиш комиссияси ўз таркибидан раис ва котибни сайлайди. Комиссия раиси мажлисни чақиради ва олиб боради, тафтиш комиссиясининг жорий ишларини ташкил қилади, акциядорларнинг умумий йиғилиши, Кузатув кенгаши йиғилишларида комиссия номидан чиқаётган хужжатларни имзолайди.
6.5. Тафтиш комиссияси раисининг вазифаларига қуйидагилар киради:
- Тафтиш комиссияси мажлисини чақириш ва олиб бориш;
- комиссиянинг жорий ишларини ташкил қилиш;
- акциядорларнинг умумий йиғилиши, Кузатув кенгаши йиғилишларида муҳокама қилувчи овозга эга бўлган ҳолда Тафтиш комиссиясининг вакили сифатида қатнашади;
- Тафтиш комиссияси номидан чиқаётган хужжатларни имзолаш.
6.7. Тафтиш комиссияси котиби унинг мажлислари баёнини юритади, Тафтиш комиссиясининг баённомалари ва хулосаларини керакли манзилларга етказади, Тафтиш комиссияси номидан чиқаётган хужжатларни имзолайди.